Kerk en Ambt – studiedag

Zie voor een uitgebreide versie van dit verslag de website van de parochie <www.rkkerkbennekom.nl>.

Op zaterdag 10 november 2007 is de in het vooruitzicht gestelde studiedag gehouden over de brochure van de Nederlandse dominicanen die zij in augustus van dit jaar aan alle Neder­landse parochies hebben toegezonden. In het parochieblad van oktober 2007 en op de website van de parochie www.rkkerkbennekom.nl is aan u uitvoerig bericht over deze brochure.

Het aanvankelijke voornemen van de domini­canen om de studiedag zelf te organiseren konden zij niet ten uitvoer brengen wegens een wat ongelukkig besluit van de vervanger van de generaal-overste van de orde. De studiedag is daarom georganiseerd door drie Amsterdamse basisgemeenten, de Dominicus­gemeente, de Amsterdamse Studenten Ekklesia en de Oecumen-ische Basisgemeente De Duif en de Mariënburgvereniging.

De studiedag was opgezet als een symposium met diverse sprekers en inbreng van de aanwe­zigen. Deze ondervond een enorme belang­stelling. Uit alle windstreken waren de belang­stellenden toegestroomd. De Dominicuskerk in Amsterdam was vol. Er waren zeker vijfhonderd enthousiaste mensen, die, ook al kenden zij elkaar niet, direct met elkaar in gesprek waren over hun motivatie om naar de studiedag te komen en die ervaringen in hun eigen parochies uitwisselden. Zij waren bijeen uit dezelfde bezorgdheid om de crisisituatie waarin de kerk in Nederland verkeert als waaruit de domini­canen hun brochure hadden geschreven.

De leiding van de dag was in handen van Mirjam Wolthuis, pastor van de Dominicus­gemeente, die dat voortreffelijk deed. Sprekers waren Kees Kok, voorganger in de Amsterdam­se Studenten Ekklesia, Jan Nieuwenhuis o.p. in een interview met Mirjam Wolthuis, Erik Borgman, hoogleraar systematische theologie Tilburg, en na de lunch een negental sprekers uit het veld van de praktijk. Ik doe ze te kort door de laatsten hier, kortheidshalve, niet met naam en toenaam te noemen.

De brochure van de dominicanen werd nog eens nader belicht en uitgediept, vooral gericht op de praktijk en de toekomst. Duidelijk kwamen naar voren de verschillen in visie op kerk en eucha­ristie bij enerzijds de leiding van de  kerk en anderszijds in het veld van de kerk. Hoewel de bisschoppen op het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) in meerderheid hebben gekozen voor een kerkmodel waarin het volk zelf en het heil van het volk het doel van de kerkgemeen­schap vormt en de hiërarchie secundair is, heeft de leiding van de kerk vast gehouden aan het hiërarchische model. In het hiërarchische model staat de priester boven het volk. Zo ook in de visie op de eucharistie. De visie op de eucharis­tie als offer stelt de priester, als bemiddelaar tussen beneden en boven, een trapje hoger. De brochure verstaat de eucharistie als een broeder­lijk en zusterlijk delen van brood en wijn, waarbij Jezus in ons midden is.

De stelregel “geen priester, geen eucharistie”, bewerkstelligt dat landelijk slechts een op de drie zondagsvieringen een eucharistieviering is. Hoe de praktijk daarmee omgaat is ook ons maar al te bekend. Met onze woord- en commu­nievieringen, agapè-vieringen en andere vieringen van delen van brood en wijn (en zelfs druivensap om elke mogelijke reminiscentie aan eucharistie maar te vermijden) verkeren we in een krampachtige toestand. Het merendeel van de gelovigen ziet geen onderscheid tussen woord- en communievieringen e.d. en de eucharistievieringen.

Na de lunch kwam de praktijk uitvoering aan de orde, hoe op verschillende plaatsen al gevierd wordt en welke ideeën er leven voor de toekomst.

De vraagstelling van de studiedag “Kerk en ambt – hoe verder?” werd nog niet ten volle beantwoord. Wel kon de bijeenkomst de aanwe­zigen bemoedigen en stimuleren op de ingesla­gen weg verder te gaan, gesterkt door de weten­schap dat er steeds meer geloofgemeenschappen bij komen waar ‘anders’ eucharistie wordt gevierd en dat wie de kerk wil veranderen oecumene doet ten gunste van de wereld.

De suggestie om regionaal samenkomsten te organiseren om aan de toekomst verder te werken vond bijval en zal worden gevolgd.

Vesper ter afsluiting. Onder de deelnemers gingen stemmen op om nu eucharistie te vieren. Om organisatorische redenen was dat niet mogelijk. Het was als een pinkstergebeuren. De Geest daalde over de bijeenkomst neer. Massaal werd er meegezongen, geleid door het inspirerende Dominicuskoor.

Ten slotte: leest de brochure. U kunt hem down­loaden van onze website www.rkkerkbennekom. nl

Timo Harmsen, 17 november 2007